Αφέψημα και έγχυμα – και τα δύο είναι ροφήματα <ρόφημα < προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη ῥόφημα < ῥοφῶ<από όπου και η μεσαιωνική ελληνική λέξη ρουφώ>

Τα ροφήματα είναι ζεστά υγρά, που σερβίρονται σε κούπα και πάρα πολλές φορές η παρασκευή τους χρειάζεται τέχνη και φαντασία!Ας δούμε όμως ποια είναι η διαφορά ανάμεσα στο έγχυμα και στο αφέψημα
– Πολλές φορές με ρωτάτε ποια είναι η διαφορά ανάμεσα σε ένα αφέψημα και σε ένα έγχυμα , λοιπόν με πολύ λίγα λόγια ξαναθυμίζω:
Οι περισσότεροι από εμάς είμαστε εξοικειωμένοι με την απλή έγχυση των βοτάνων , που είναι αυτό που κάνουμε όταν βάζουμε ένα φακελάκι με αποξηραμένα βότανα σε ένα φλιτζάνι καυτό νερό και το αφήνουμε κάποια λεπτά της ώρας μέχρι να το πιούμε.
Για να το καταλάβουμε καλύτερα:
Οι εγχύσεις χρησιμοποιούνται για την εξαγωγή των βιταμινών και των πτητικών συστατικών των μαλακών μερών των βοτάνων όπως είναι:
– τα φύλλα π,χ του δυόσμου , της μέντας , της ρίγανης
– τα λουλούδια π.χ τα λουλούδια του χαμόμηλου , της καλέντουλας
– τα βλαστάρια σχεδόν όλων των βοτάνων
– οι φλούδες των εσπεριδοειδών και γίνονται με την διαβροχή των μαλακών αυτών μερών των βοτάνων σε ζεστό νερό.
Σημαντικό ρόλο στα εγχύματα παίζει το μικρό χρονικό διάστημα έγχυσης των βοτάνων,καθώς με τον τρόπο αυτό διατηρούνται αμείωτα τα θρεπτικά συστατικά όποιου βοτάνου χρησιμοποιούμε την κάθε στιγμή.
Το αφέψημα χρησιμοποιείται για την εξαγωγή των θρεπτικών συστατικών των φυτών κυρίως από τα σκληρά τους μέρη όπως:
– οι ρίζες,
– ο φλοιός,
– οι σπόροι και
– ο κορμός και γίνονται με το σιγανό βράσιμο των μερών αυτών των βοτάνων σε νερό που σιγοβράζει.
Όπως είναι αυτονόητο αυτά τα σκληρά μέρη απαιτούν βράσιμο , το λιγότερο δέκα λεπτά , ώστε να έχουμε τα θρεπτικά συστατικά του φυτού στο ποτήρι μας.


Τα δύο αυτά ροφήματα* αν και πολύ παρόμοια έχουν μια ιδιάζουσα διαφορά.
Το αφέψημα είναι ένα συμπυκνωμένο ρόφημα που γίνεται με το σιγοβράσιμο των σκληρών μερών των βοτάνων
Το έγχυμα είναι και αυτό ένα συμπυκνωμένο ρόφημα που προέρχεται όμως από τη διαβροχή και όχι το βράσιμο όπως στο αφέψημα , των πιο ευαίσθητων μερών του βοτάνου

*Αποσαφήνιση εννοιών
έγχυμα,
αφέψημα,
ρόφημα,
τσάι:
Πολλές φορές χρησιμοποιώ τη λέξη “τσάι” με την έννοια του ροφήματος – “βοτανική” αδεία –
Στη χώρα μας όταν λέμε τσάι εννοούμε το τσάι του βουνού, το οποίο είναι το έγχυμα του βοτάνου Sideritis scardica, το οποίο συναντάμε στον Όλυμπο ή Sideritis theezans, το οποίο συναντάμε στην Πελοπόννησο.
Στις περισσότερες άλλες χώρες όταν λένε τσάι-tea, εννοούν το έγχυμα από τα φύλλα του δένδρου Camellia sinensis ή Camellia thea
Ο όρος herbal tea-τσάι βοτάνων αναφέρεται σε ροφήματα, εγχύματα ή αφεψήματα, που δεν έχουν παρασκευαστεί από Camellia sinensis.
Πολλές φορές στις αγγλόφωνες χώρες θα συναντήσουμε και τις ονομασίες herbal decoction-βοτανικό αφέψημα ή herbal infusions-βοτανικό έγχυμα, για να αποφεύγεται η σύγχυση με το tea-tisanes, το τσάι-ρόφημα, που γίνεται από τα φύλλα της Camellia sinensis
Και το herbal decoction-βοτανικό αφέψημα και το herbal infusions-βοτανικό έγχυμα και το tea είναι tisanes – το tisanes εδώ έχει την έννοια του ροφήματος και προέρχεται από την ελληνική λέξη “πτισάνη” – περί πάντων μεν ο της πτισάνης χυλός επιτήδειος, όπως χαρακτηριστικά έλεγε Ἀλέξανδρος ὁ Τραλλιανός- πτισάνη είναι το κριθάρι.
Για αυτό συνιστώ προσοχή όταν αναφερόμαστε στα ροφήματα, ώστε να μην γίνονται παρανοήσεις – στη χώρα μας όταν λέμε “κάνε μου ένα τσάι” εννοούμε κάνε μου ένα ρόφημα με το βότανο “τσάι του βουνού” ή “Sideritis scardica”

Κείμενο και επιμέλεια κειμένου:thalia-botanologia.gr

Αφέψημα και έγχυμα - ποιες οι διαφορές των δύο ροφημάτων; (botanologia.gr)